Heimkomen

Om nokon skulle vera i tvil: Dette er ein by.

Rett nok vil ingen finna på å kalla innbyggarane urbane. Ingen ville heller skildra nattelivet som pulserande. Det er er ein utestad stad for dei som liker best å drikka seg fulle medan dei dansar halvnakne i slutten av tenåra, ein for dei som lengtar etter dei britiske øyer medan dei ler høgt og skjerande, og ein for dei som har latt vekedagane gå i oppløysing. Det var ein stad til, men han gjekk nett konkurs.

Midt i byen står eit høghus, ein gedigen fallos i eit paddeflatt landskap. Bygget vart laga for å signalisera næringslivsoptimisme. Innovasjonslysta stråler frå tårnet og treffer alle som er innanfor ein radius på fem kilometer. I denne byen får ein det til, det ein vil. Optimismen kom seg uskadd gjennom finanskrisa. Større spenning er knytt til spørsmålet om han også kjem til å overleva olja.

På kvelds- og nattestid kan ein sjå og høyra traktorar som køyrer gjennom handlegata. Odelsungane driv pirattaxi som attåtnæring. Gründergenene blømer. Bondespirene må bu seg på å innovera og omstilla seg endå meir i framtida, for på den dyrkbare jorda veks det stadig oftare opp bustadar i staden for markas primære grøde.

Ei handfull butikkar klorer seg fast i handlegata. Ein av dei som held ut, har eit vindauge med lokalt designa brudekjoler. Den unge kvinna som har flytta heim etter ei årelang danningsreise på Austlandet, går fort forbi. Kjolane vil fanga blikket hennar, men ho riv det laust med berre nevane. Ho vil hindra dei provinsielle ideala om tidleg, evig og lykkeleg ekteskap frå å få feste. Kvinnene her skaffar seg mann og barn før dei er halvvegs gjennom tjueåra. Det har ikkje gått opp for dei at ein på landsbasis har vit til å venta med reproduksjon til ein er tretti. Bind ein seg, er ein bunden.

Saksa frå intervju med Julia Kristeva, Morgenbladet nr 47./14
I tillegg til dei små, få, sjarmerande, intime og unike butikkane, finn ein også eit gravferdsbyrå, eit par atelier der lokale kunstnarar malar under middels stor kunst, thai-massasje, pilatesstudio og, sjølvsagd, hårklipparar og neglelakkerarar. Men den store pengestraumen brusar gjennom gata og tek med seg korthaldarane til kjøpesenteret. Der kjem det stadig nye butikkar, samtlege frå store, internasjonale kjeder. Kvar gong ein ny butikk opnar, er sentarleiaren like entusiastisk og energisk, og lokalpressa får rekordmange klikk når dei skriv kva for ein butikk som kjem denne gongen. Snart kan ein få alt på senteret, som dei seier. Eller alt og ingenting, som ho liker å kalla det.

Ho helsar på stadig fleire når ho går gjennom dei kvite gangane på senteret på jakt etter føde. Lause trådar er i ferd med å bli eit nettverk. Ei merkeleg kjensle av å høyra til og å vera ei som blir sett, veks fram i ho. Det var ikkje slik i storbyen. Der kunne ein alltid gøyma seg, om det var det ein ville.

Det hender at ho latar som om ho ikkje har sett folk, og det er nok ein sjanse for at dei då gjer nett det same. For kor godt kjende ho eigentleg den læraren, den gamle naboen eller jenta som ikkje gjekk i klassen, men berre på same trinn? Er det nok å berre smila og seia hei, eller vil det vera ei fornærming? Vil ein samtale bli ei pine for begge partar?

- Har du flytta heim? - Ja. - For godt? - Eg trur det. - Så kjekt! - Ja, det er godt å koma attende til røtene. - Ja. - Kva driv du med då? - .... - Så spanande. - Og du då?

Til slutt tek manuset for samtalar med folk ein eigentleg ikkje kjenner, slutt. Ei velbrukt og velfungerande avslutning er denne: - Det var kjekt å sjå deg! Me sjåast!

Kveldane er opplyste av oransje lyspærer. Ho går gjennom skulpturparken som har ein livsglede-festival kalla opp etter seg. Sjølv meiner ho festivalkonseptet ville ha vore meir interessant om ein fjerna g-en, men ho har ikkje lufta ideen for kultursjefen enno. Den vesle klovne-skulpturen ser på ho med gråteklare auge. Det er berre ho som forstår han. Difor blir ho ståande sjåande ei stund. Ho håper ingen ser dette på overvakingskamera, for dei kunne tru ting om ho. Ikkje at ho driv hærverk, nei, men at ho tenkjer, føler og er galen. Klovnen ber ho helsa til prinsessa på andre sida av parken, ho som har det same blikket, og som løftar hendene i hans retning. Kveldsvandraren skal også ta med seg ei helsing til den vesle sirkhushunden som vart flytta inn på rådhuset fordi pøblane brekte beina på han, gong etter gong.

Dei tre svarte svanene søv med hovudet under vengen. Dei er oppkalla etter den lokale forfattaren, kona hans og ein av karakterane. Når dei vert kjønnsmodne, må Arne velja mellom Hulda og Veslemøy. No er dei sorglause og uvitande om det ventande trekantdramaet.

I helgene drikk ho øl saman med menneske, og så blir ho glad. Dei drikkande er utanfor tida og rammene saman. Ho går heim på klakkande hælar og legg seg, medan ho hugsar at ho hadde det fint, og at ho sende eit blikk til ein som sende eit blikk attende.

Kyrkjeklokkene vekkar ho kvar søndag. Dei slår klokka ti, halv elleve og elleve. Fyrst for å sørga for at kristenfolket vaknar, så for å minna dei om at det er på tide å gå, og til slutt for å utbasunera at no, no byrjar det. Dei søndagane ho er etterfestsjuk, kimar klokkene til doms over eit dekadent liv.

Om ettermiddagen ser ho småbarnsfamiliar velta ut av bilane på parkeringsplassen utanfor kinarestauranten. Nokon ungar hyler, andre gjev ein besteforelder ein klem. Foreldra får heile troppen med seg, tek det naudsynte utstyret i hendene og hastar av garde. Fulle av svevnmangel og vissa om at dei er umistelege medarbeidarar i veldrivne familiebedrifter.

Himmelen er grå som berre ein vestlandshimmel kan vera. Det regnar og bles. Vinden fortel ho at meir enn det som er no, blir det heller ikkje. Dette er livsrytmen. Slik skal det gå. Ho prøver å pusta roleg medan ho tenkjer tanken. Ho er heimkomen.  

Kommentarer

Anonym sa…
Kjære frk. K
Du skriver så fint. Særlig liker jeg den litt såre undertonen som stadig dukker frem.
Trenger du ide' til nyttårsforsett kan du jo vurdere utgivelse av en novellesamling:)
Fru K sa…
Takk! Særskild kjekt å få ein slik kommentar som blei refusert av litteraturtidsskriftet Kamilla. Godt at nokon set pris på skribleria mine i alle fall. Så lenge nokon les, skriv eg!