Kunstvandring

Eg og ein ven gjekk ein søndagstur for å ta det nye Astrup Fearnley-museet i nærare augesyn. Ein må jo få med seg slikt som det blir skrive så mykje om! Dette innebar at me måtte ut på Tjuvholmen, Oslo sin nye bydel. På veg til museet følte eg meg som ein del av eit reklame-bilete for eit komande byggeprosjekt, eit slikt som er laga på ein pc og som har grøne plantar, leikande barn og smilande vaksne i seg. For ikkje å gløyma ein hund eller to. Alt var der. Dei velkledde menneska. Barna. Og ikkje minst kunsten.

For det er ikkje berre museet som bidreg med kunst til bydelen. Nei, på kvart gatehjørne står ein skulptur som nok er meint å vera "provoserande" eller "tankjevekkande". På ei treplate står det til dømes nokre ord frå Ibsen om det å lengta etter havet. Og rundt ein open plass sit nakne kvinne-skulpturar og soler seg med påmala brystvorter og solbriller. Osb.

Misforstå meg ikkje, eg set pris på kunst, men dette var ei innmari ubehageleg oppleving. Eg følte meg fanga i ei konstruksjon av ein vellukka bydel med rike menneske som bryr seg om kunst og kultur og sånn. Det politisk perfekte korrekte. I ein slik konstruksjon mister kunsten mykje av sin funksjon. Han vert noko som må vera der fordi det jo høyrer til i ei verd der menneske med høg kulturell- og økonomisk kapital vankar. Kunsten er ikkje der for å få oss til å stilla spørsmål ved verda som er kring oss, han er der for å stadfesta at dette er den beste plassen å vera.

Venen min sa at ein av skulpturane likna på bæsj, og eg kjende ei lita, djevelsk glede då eg gjentok dette litt høgare: "Ja, det liknar faktisk på bæsj." Eg håpte at nokon skulle høyra meg og synast at det var vemmeleg. Kunne dette perfekte berre bli litt menneskeleg!

Prisen for å koma inn på det nye museet var for stiv til at me gadd gå inn. Me gjekk heller inn på det vesle galleriet til Pushwagner. Å! Kor eg set pris på bileta hans! Eg såg nyleg ein dokumentar om han, og ho som introduserte programmet sa at her skulle me få møta "ein eksentrisk kunstar". Ja, om den er eksentrisk som klarer å mala det grusame i den glatte samtida si, så er han det. I Pushwagner sine bilete har menneska mista livet. Dei har blitt eitt med mønsteret for produksjon og forbruk, eit liv som krev at ein startar kvar dag med ei pille. Galleriet til Pushwagner er plassert i den verda som kunstnaren kritiserer, og slik håper kan hende dei han kritiserer å sleppa unna, for på denne måten vert kunsten ufarleggjort. Ein kan sjå bileta og seia at dei er "viktige", "spanande", "orginale". Eigentleg er bileta farlege, for dei utfordrar tilværet. Men dette ser berre den som verkeleg vil sjå. Og det vil ikkje han eller ho som berre er ute på søndagstur for å få nokre "nye, spanande impulsar".